هدف اساسی هر تحقیق، کشف اصول و قوانین کلی حاکم بر یک جامعه آماری است. جامعه آماری به مجموعه ای از اشیا، اشخاص، مکان ها، رویدادها و اموری اطلاق می شود که در یک یا چند صفت مشترک باشند. هر جامعه آماری با این صفت یا صفات مشترک بین اعضای آن مشخص می شود. هر چه تعداد صفات مشترک اعضای یک جامعه کمتر باشد، تعداد افراد یا اعضای آن جامعه بیشتر است. برعکس هر چه تعداد صفات مشترک بیشتر باشد جامعه محدود تر می شود. به عنوان مثال دانش آموزان یک جامعه آماری است که تمام دانش آموزان سراسر جهان را شامل می شود. این جامعه، تنها با یک صفت مشترک یعنی دانش آموز بودن مشخص شده است. جامعه دانش آموزان دختر کمتر از ۱۰ سال که با سه صفت دانش آموز بودن، دختر بودن و کمتر از ۱۰ سال داشتن مشخص شده است به مراتب محدودتر از جامعه دانش آموزان است.

علاوه بر صفت یا صفت های مشترک که در میان همه اعضای یک جامعه آماری مشترک است برخی صفات دیگر نیز وجود دارند که در میان همه افراد جامعه مشترک نیست و یا مقدار آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این گونه صفت ها را صفات غیر مشترک یا صفات متغیر می نامند. به عنوان مثال جامعه دختران ۱۶ ساله ایرانی یک جامعه آماری است که صفات مشترک اعضای آن ایرانی، دختر بودن و ۱۶ سالگی است. اما بعضی از دختران ۱۶ ساله ایرانی با سواد و برخی بی سوادند. بعضی مجرد و برخی متاهل اند. بعضی بلند قد و بعضی دیگر کوتاه قدند و..... بنابراین صفاتی مانند وضعیت سواد، وضعیت تأهل و بلندی و کوتاهی قد و..... صفات غیر مشترک با متغیرهای مربوط به اعضای این جامعه آماری به شمار می روند که پژوهشگر مایل به مطالعه آنهاست. در فرایند تحقیق باید جامعه ی مورد مطالعه به روشنی تعریف شود و حدود مشخصات آن تعیین گردد. جامعه های آماری زیر نمونه هایی از جامعه های تعریف شده هستند که برای هدف های تحقیقی مناسب اند.

دانش آموزان کلاس های اول روستاهای استان آذربایجان شرقی که در سال تحصیلی ۷۸-۱۳۷۷ یک سال دوره آموزش پیش دبستانی را گذرانیده اند.

کودکان عقب مانده ذهنی استان ایلام و...